RENKLERİN TOPLUM VE MEKAN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
- Psikolog Büşra SARIYAR
- 26 Eki 2022
- 2 dakikada okunur
Renk, ışığın gözün retinasına değişik biçimde ulaşması ile algılanır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ile bir kısmının soğurulup bir kısmının yansıması nedeniyle farklılık gösterir ve bunlar renk olarak adlandırılır. Çevremizi algılamamızdaki en önemli etkenlerden biri renklerdir. Renk algısı her insan için farklılık gösterebildiği gibi her toplum için de farklılık gösterebilir.
Yapılan bir araştırmaya göre Himba kabilesinde yaşayan insanlar yeşil rengin her tonunu birbirinden ayırt edebilirken, mavi rengi yeşil renklerin arasında fark edememişlerdir. Bunun en önemli sebebinin yeşil rengin her tonu için dillerinde farklı kelimeleri varken mavi rengin karşılık geldiği bir kelimenin dillerinde olmayışı olarak kayıtlara geçmiştir. Bu durum da bize renklerin kişiden kişiye farklılık gösterebildiği gibi toplumlardan toplumlara da farklılık gösterdiğini, bir rengi algılayıp ona bir anlam yüklemek için o rengin toplumda, dilde, günlük yaşantımızda bir karşılığı olması gerektiğini göstermektedir.
Resim I : Himba kabilesine gösterilen görsel
Bizim kullandığımız mavi kelimesi ise Arapça kökenli olup mai (su renginde olan) kelimesinden türemiştir. İnsan üzerinde sakinleştirici, huzur verici bir etkisi olan mavi rengin insanların en duyarlı olduğu renk olduğu söyleniyor. Mavi renkte kalemle alınan notların kolay kolay unutulmadığını, lacivert rengin sonsuzluğu temsil ettiği ve yeme dürtüsünü düşürdüğü bilinse de yine de tek başına kullanılmaması gerektiği tavsiye edilir.
Renk kullanımı mimaride çok önemli bir yere sahiptir. Kullanılan renkler bulunduğumuz ortamın şekil, yükseklik, genişlik ve derinlik algısını göreceli olarak değiştirebilir. Örneğin, birebir aynı m2’ye sahip bir salonun sadece duvar boyasını değiştirerek mekânı çok daha geniş ve aydınlık gösterebiliriz. Açık renk tonları beyaz, krem, açık pastel tonları mekânların boyutlarını büyütüp ortamı ferahlatabilir. Bununla birlikte doğru açıdan gelen ışığı yansıtmak için kullanılan ayna mekâna derinlik katacaktır.
Günümüzde yeni yeni yaygınlaşan tavan boyasını farklı renk kullanmak mekânların dramatik etkisini arttırmak için tercih edilen bir yöntemdir. Duvar renginden bir veya iki ton koyu tavan boyası uygulaması, evimizin salon, yemek odası ve çalışma odası gibi günün belli bir bölümünü geçirdiğimiz mekânlar için tercih edilebilir bir farklılık oluşturacaktır. Bununla birlikte eğer bu mekânlar küçük ve duvarları hareketli mekânlar ise tavanları sade tutmakta fayda vardır.
Kırmızı, turuncu, sarı sıcak tonlar olarak bilinirken yeşil, mavi, mor renkler soğuk tonlardır. Gri, beyaz ,siyah ise genelde soğuk tonludur. Sıcak ve soğuk renkler mekânların oluşturmasını istediğim
iz etki açısından önemlidir. Örneğin, bir konut projesi için oluşturulacak
renk kartelasının sıcak, samimi insanda güven hissi oluşturan renk ve dokular düşünülerek oluşturulmasına özen gösterilir. Bir iş yeri, alışveriş merkezi, hastane gibi mekânlarda ise daha resmi ve
güçlü bir etki yakalamak için oluşturulan renk kartelası daha soğuk tonlar barındırır.
Resim II : Renk kartelası
Yani renkleri algılamak ve keşfetmek günlük yaşantımızda bir mekânı algılamamızdan boyutlandırmamıza hatta orada ne hissedeceğimize kadar etkili ve önemlidir.
Hazırlayan
Ela ÖKSÜZÖMER
İç Mimar
Kaynakça
Yorumlar