SERİ KATİL KİME DENİR?

İnsanların temel hakları arasında en önemlisi hiç şüphesiz yaşama hakkıdır. Ne yazık ki, toplumun devamlılığı için de oldukça önemli olan yaşama hakkının ihlal edildiği bazı durumlar bulunur. Cinayet gibi… Kasten öldürme suçu insanlığın her döneminde bir ihlal olarak görülmüştür ve ceza kanunlarında genellikle en ağır cezaların öngörüldüğü suç tipidir.

İşlenen cinayetin adli boyutta ele alınması, kriminoloji ve kriminalistik gibi kavramları beraberinde getirir. Kriminoloji, suçun açıklamasını yapan, suçlu davranışın nedenlerini inceleyen, suçun önlenmesi ve suçlulukla mücadele ile ilgilenen bir bilimsel öğreti, suç birimidir. Kriminalistik ise, gerçeğin ortaya çıkarılması, suçların ve hukuki uyuşmazlıkların çözümü için çalışılan bilimler bütünüdür.

Bazı cinayet vakalarında birden fazla kurban olduğu görülebilir. Ancak yaygın inanışın aksine birden fazla kurbanı olması söz konusu katili “seri katil” yapmaz. Bir katilin, "seri katil" olarak adlandırılması için öncelikle bu eylemi üç ya da daha fazla kez gerçekleştirmiş olması gerekir. Bir seri katilin kurbanlarının en az bir ortak noktası bulunmaktadır ve cinayete kurban gitme şekilleri benzerlik içermektedir. Failin belli bir modus operandisi bulunur. Yani kişinin çalışma yöntemi veya alışkanlığı bellidir.

Seri katiller dört ayrı sınıfta incelenirler:

-Hayalci (visionary)

-Görev odaklı (mission)

-Hazcı (hedonistic)

-Güç/kontrol (power/control)

Hayalci tipler, psikotik nitelikte görüntü ve seslere inanır ve cinayetlerini bu doğrultuda işlerler. Görev odaklı olanlar, kurbanlarını “kötü” ya da “istenmeyen kişi” olarak kabul ederler. Hazcı tipler öldürmekten zevk alırlar, genellikle cinsellik ön plandadır. Güç/kontrol tipinde olan seri katillerde insanların kaderine hükmetme düşüncesiyle tatmin olma bulunur.

Tüm bu tanımlar göz önüne alındığında, cazibesiyle kadınları etkisi altına alan Ted Bundy, FBI ile adeta dalga geçen ve yıllarca yakalanmayan ünlü modacı Gianni Versace'nin katili Andrew Cunanan, komşusunun seslerden ve kötü kokudan şüphelenip ihbar ettiği halde peşine düşülmeyen Jeffrey Dahmer seri katillere örnek verilebilir. Ed Wein, John Wayne Gacy, Mary Bell, David Berkowitz ve Alber DeSalvo seri katillere verilebilecek diğer örneklerdir.

Araştırmacı ve psikiyatrist JM Macdonald 1963 yılında daha önceki çalışmaların bir incelemesini yayımladı. Bu incelemede, bazı çocukluk davranışları ile yetişkinlikte görülen şiddet eğilimi arasında bir bağlantı olduğunu öne sürmüştür.

Macdonald üçgeni ya da bir başka deyişle Macdonald triad adı verilen üçleme ile bir çocuğun büyüdüğünde seri katil ya da şiddet içeren bir başka suça meyilli olup olmayacağını gösteren üç işaret olduğu fikrini savunmuştur. Bu işaretler:

• Kundaklama (nesneleri ateşe vermek veya başka bir şekilde küçük kundakçılık eylemleri yapmak)

• Dönemsel gerileme (yatağı düzenli olarak ıslatmak gibi)

• Hayvanlara, özellikle evcil hayvanlara karşı zalim veya taciz edici olmak

Yapılan araştırmalarda seri suçlarla ilişkili kişilerin çocukluk dönemlerinde bu davranışlardan en az ikisinin var olduğu tespit edilmiştir. Ancak pek çok insan bu davranışları çocuklukta sergileyebilir ve gelecekte seri katil olacağı kesindir denilemez. Seri katil olmayacağının da söylenemeyeceği gibi…

Hazırlayan

Psikolog Büşra Sarıyar

Kaynakça

Ortanca, İ., Demirkıran, S., Çelikel, A., & Arslan, M. M. Adli Tıp Bülteni.